بيستم آبان روز جهاني علم در خدمت صلح و توسعه است. هر ساله روزهاي متعددي با نام هاي مختلف نامگذاري مي شوند تا توجه ما را به مسائل مختلف و اهميت آنها جلب كند و سعي كند تا ما به نوعي متفاوت به موضوعات نگاه كنيم.
گاهي اين روزها فقط در قالب يك سنت قديمي مي آيند و مي روند و كسي به آنها توجهي نمي كند و گاه به همت علاقه منداني كه در آن حوزه فعال هستند اين روزها تبديل به جشنواره هاي بزرگ و موفقي مي شوند. تجربه سال ها برگزاري روز نجوم و روز فضا در ايران نمونه اي از نمونه هاي موفق از گراميداشت چنين روزهايي با هدف آشتي دادن مردم با آن موضوع است.
اما آيا بايد به روز علم نيز همين نگاه را داشت؟ چه كسي است كه از اهميت علم غافل باشد؟ چه كسي است كه در ايران يا هرجاي دنيا در برابر ارزش هاي علم سر تعظيم فرود نياورد؟ آيا اهميت چيزي بيش از علم و آگاهي است كه لازم باشد در يك روز خاص به اين موضوع پرداخت؟ واقعيت اين است كه اگرچه مردم در ظاهر مشكلي با علم ندارند و شايد به زحمت كسي را پيدا كنيد كه در برخورد اول در برابر علم، تفكر علمي و آگاهي موضوع گيري داشته باشد اما اگر دقيق تر به اطراف خودتان، چه در همسايگي مثل خانواده، مدرسه، محل كار، شهر و كشور يا سطح وسيع تري مانند جامعه بين المللي نگاه كنيد مي بينيد تا چه حد علم درك نشده باقي مانده است. تا چه حد در برابر آن موضع گيري وجود دارد و تا چه حد علم هراسي در لايه هاي عميقي از جامعه نفوذ كرده است.
مهم تر از آن موضوعي كه نبودش به گونه اي آزاردهنده احساس مي شود، نبود تفكر علمي در ميان مردم است. ما در مواجهه با مسائل مان از الگوهاي تفكر علمي استفاده نمي كنيم. هنوز خرافات در جامعه ما (و در كل جهان) بيداد مي كند.
نگاهي به آمار فروش كتاب هاي طالع بيني در مقايسه با فروش كتاب هاي عامه فهم علمي بيندازيد. نگاهي به ميزان اعتقاد مردم به وجود بشقاب هاي پرنده فضايي بيندازيد؟ هنوز مدت زيادي از زماني كه شايعه افتادن لوگوي يك كمپاني نوشابه سازي روي ماه بسياري را به پشت بام ها كشاند، نمي گذرد.
تصور ما از علم در بسياري از موارد اشتباه و در بسياري از موارد ناقص است. شبه علم در غياب آگاهي علمي رشد مي كند و جامعه اي كه براي پيشرفتش نيازمند علم و فناوري حاصل از آن است را چنان مسموم مي كند كه ديگر امكان تشخيص سره از ناسره ممكن نمي شود. هنوز رسانه هاي عمومي در برابر پديده هاي علمي و فني موضع گيري درستي ندارند و گاه به جاي معرفي فناوري هاي نوين و بررسي آن و يا بررسي و نظارت بر روندهاي علمي دست به ترويج ترس از فناوري مي زنند.
علوم پايه و رياضيات بيش از همه شاخه هاي ديگر در معرض بي توجهي هستند.
اگر رياضيات و علوم پايه در جامعه اي جدي گرفته نشود و در برابر آن مقاومت ايجاد شود ديگر نمي توان انتظار رشد علمي چشمگيري براي آن جامعه داشت. هنوز نام رياضيات براي بسياري هراس آور است.
در چنين شرايطي بهانه اي مانند روز جهاني علم درخدمت صلح و توسعه فرصت بي نظيري است كه توجه عمومي را به علم واقعي و زيبايي ها و جذابيت هاي آن جذب كند. اما اگر شما در رده كساني هستيد كه دستي از دور يا نزديك بر آتش علم و فناوري داريد آيا مي توانيد قدمي براي كمك به رشد آگاهي علمي و دوستي با علم برداريد؟